Chùa Tảo Sách - Hà Nội
Chùa Tảo Sách tọa lạc tại số 386 đường Lạc Long Quân, phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội. Là ngôi chùa cổ lưu giữ nhiều tư liệu Hán Nôm quý giá.
Lịch sử
Chùa Tảo Sách (hay còn gọi là Tào Sách) có tên chữ là Linh Sơn tự. Tương truyền, hoàng tử Uy Linh Lang - con trai Vua Trần Thánh Tông và Hoàng hậu Minh Đức - đã nhiều lần xin cha mẹ cho xuất gia quy Phật nhưng không được chấp thuận. Hoàng tử lập một nhà nhỏ ven hồ Tây làm nơi đọc sách, ngâm vịnh thi phú, cùng bạn bè rèn văn, luyện võ. Năm 1287, quân Nguyên Mông sang xâm lược nước ta lần thứ 3, hoàng tử Linh Lang xin vua cha cho xuất chinh dẹp giặc và đã lập được nhiều chiến công.
Năm 1300, khi hoàng tử mất, nhà vua thương tiếc cho xây đền Nhật Chiêu (nay là đình Nhật Tân) để nhân dân hương khói phụng thờ. Còn trên nền nhà đọc sách ven hồ, dân làng đã xây dựng một thảo am để ghi nhớ dấu tích của hoàng tử. Đến đầu đời Lê (thế kỷ 15), một ngôi chùa đã được dựng trên nền cũ của am cỏ, gọi là Tảo Sách tự (nghĩa là đọc sách dưới ánh ban mai).
Kiến trúc
Sáng ngày 27/1/2011, toàn bộ diện tích 150m2 của toà Tam Bảo bất ngờ bị hỏa hoạn thiêu trụi. Rất may là nhiều tượng thờ đã kịp thời được di chuyển ra ngoài. Không lâu sau đó, Thượng tọa trụ trì Thích Nguyên Hạnh đã cùng Phật tử thập phương quyên góp công đức phục dựng lại theo kiến trúc cũ.
Cổng chính của chùa Tảo Sách là một tam quan 2 tầng 8 mái đứng uy nghi trên đường Lạc Long Quân, bên phải có bảng đá đề tên di tích đã xếp hạng. Do việc thành phố cho xây kè và làm đường ven Hồ Tây, nhiều nhà dân ở đó đã được tu sửa, xoay hướng hoặc mở thêm cổng. Chùa Tảo Sách đã trùng tu, tôn tạo các công trình như Chính điện, nhà Tổ, Trai phòng, nhà Mẫu v.v. và xây một tháp chuông nhìn ra Hồ Tây, bên cạnh lại làm cổng sắt cho ô-tô ra vào.
Du khách đi ven hồ từ xa đã có thể nhìn thấy tháp chuông mới xây với 3 tầng 12 mái cao sừng sững, như một phương đình cửa mở về hướng đông-nam đón gió. Sau cổng là giả sơn ở giữa một sân rộng trước toà Tam bảo có kết cấu kiểu chuôi vồ truyền thống. Chếch bên trái tiền đường có dựng một tượng đài bằng đá trắng tạc Quán Thế Âm Bồ Tát đứng lộ thiên trên tòa sen; tay phải hướng lên trời bắt quyết, tay trái dốc bình tưới nước Cam Lồ.
“Tào Sách thanh phong thiên cổ danh lam quang hữu vĩnh
Tây Hồ minh nguyệt tứ thời cảnh chí ánh vô biên”
(Tạm dịch:
Gió mát Tào Sách danh lam nghìn xưa ánh sáng còn mãi
Trăng chiếu Hồ Tây bốn mùa cảnh sắc tươi sáng vô cùng).
Hay:
“Tú thủy kì sơn Tào Sách trường lưu thiên cổ tích
Xuân đài thọ vực thiền lâm biệt chiếm nhất hồ thiên”
(Tạm dịch:
Núi thiêng sông gấm chùa Tào Sách mãi là trang cổ tích
Đài xuân vực thọ rừng thiền riêng chiếm một hồ thiên).
Đặc biệt, chùa còn lưu giữ rất nhiều tư liệu Hán Nôm có giá trị và những di vật mang tính nghệ thuật cao như: 42 câu đối (39 câu đối chữ Hán, 3 câu đối chữ Nôm); 23 bức đại tự; 2 quả chuông, trong đó một quả đúc năm Minh Mạng thứ 3 (1822); 29 văn bia, trong đó có đến 12 bia được lập vào năm Bảo Đại thứ 16 (1941).
Đáng chú ý là bia Linh Sơn tự kỉ niệm bi kí với trán bia có hình lưỡng long chầu nguyệt, xung quanh diềm bia có hoa văn trang trí đẹp mắt; hơn 40 tượng Phật, tượng Mẫu, phần lớn mang phong cách nghệ thuật thế kỷ 19 – 20, riêng 3 pho tượng Tam Thế được làm cuối thế kỷ 18.
Ngoài thờ Phật, chùa Tảo Sách còn là nơi sinh hoạt của hội Hoa Nghiêm, bao gồm những thiện nam, tín nữ cùng chung thiện tâm đến đây để tu hành.
Chùa Tảo Sách là một trong số những ngôi cổ tự ở Hà Nội còn giữ được vẻ cổ kính, trang nghiêm của Phật giáo, thu hút nhiều du khách và sỹ tử đến vãn cảnh, đọc sách.
Năm 1994, chùa đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) công nhận là Di tích lịch sử - văn hoá cấp Quốc gia.
Nhận xét
Đăng nhận xét